Πότισμα στα Παχύφυτα: Ένας Οδηγός για Σωστή Φροντίδα

του Μίμη Οικονόμου – Γεωπόνου, Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Πολλές φορές, φίλοι που μοιράζονται την αγάπη μου για αυτά τα υπέροχα δημιουργήματα της φύσης και του ανθρώπου, με ρωτούν πώς πρέπει να ποτίζουν τα παχύφυτά τους.

Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω με περιεκτικό τρόπο τους σημαντικότερους παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπόψιν, ώστε ο καθένας να μπορεί να αναπτύξει την κρίση του και να ποτίζει σωστά τα αγαπημένα του φυτά.

 Κάθε πότε πρέπει να ποτίζουμε;

Το «κάθε πότε» εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:

• Το είδος του φυτού: Έχει λεπτά ή σαρκώδη φύλλα; Τα σαρκώδη φύλλα συγκρατούν περισσότερη υγρασία, άρα χρειάζονται αραιότερο πότισμα.

• Ο όγκος της ρίζας σε σχέση με τη γλάστρα: Αν η ρίζα είναι μικρή και η γλάστρα μεγάλη, το χώμα αργεί να στεγνώσει στο εσωτερικό, ακόμη κι αν φαίνεται στεγνό στην επιφάνεια.

• Το μέγεθος του φυτού: Μεγαλύτερα φυτά καταναλώνουν περισσότερη υγρασία.

• Η θέση του φυτού: Αν βρίσκεται σε ηλιόλουστο ή σκιερό σημείο, και πόσες ώρες φως δέχεται καθημερινά.

• Ο προσανατολισμός του χώρου: Βορινή ή νότια έκθεση επηρεάζει τη θερμοκρασία και την εξάτμιση.

• Η εποχή του χρόνου: Πολλά παχύφυτα, όπως τα Aeonium, περνούν φάσεις αδράνειας κατά τις οποίες χρειάζονται ελάχιστο πότισμα.

• Το υπόστρωμα φύτευσης: Πρέπει να είναι καλά στραγγιζόμενο ώστε να αποφεύγεται η σήψη της ρίζας.

• Το αν είναι φυτεμένο σε χώμα ή σε γλάστρα: Η συμπεριφορά του νερού διαφέρει αισθητά.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες καθορίζουν τι σημαίνει «σωστό πότισμα».

 "Δηλαδή εγώ δε θα ποτίσω ποτέ σωστά;

Μην ανησυχείτε! Στη φύση και στην επιστήμη δεν υπάρχουν απλοϊκές απαντήσεις. Η σωστή φροντίδα είναι αποτέλεσμα παρατήρησης, εμπειρίας, αξιολόγησης και – όταν χρειάζεται – καθοδήγησης από κάποιον ειδικό.

Ας δούμε τώρα πιο αναλυτικά μερικά κρίσιμα σημεία:

 Το Είδος της Φυλλικής Επιφάνειας

Φυτά με σαρκώδη φύλλα συγκρατούν υγρασία, γι’ αυτό και δεν χρειάζονται συχνό πότισμα. Μάλιστα, μας δείχνουν πότε διψούν: τα φύλλα τους ζαρώνουν.

Παραδείγματα:

• Echeveria agavoides: Πιο παχιά φύλλα → αραιό πότισμα.

• Echeveria Afterglow: Πιο λεπτά φύλλα → συχνότερο πότισμα.

 Ο Όγκος της Ρίζας σε Σχέση με τη Γλάστρα

Αν τοποθετήσουμε ένα μικρό φυτό σε πολύ μεγάλη γλάστρα, το χώμα στο κέντρο παραμένει υγρό, ενώ στην επιφάνεια φαίνεται στεγνό.

Αν τώρα  ποτίσουμε ξανά, προσθέτουμε νερό σε ήδη υγρό χώμα και η ρίζα δεν αναπτύσσεται.

Αυτό σχετίζεται με το φαινόμενο του τροπισμού: όπως ένα φύλλο στρέφεται προς το φως, έτσι και η ρίζα "αναγκάζεται" να αναπτυχθεί για να βρει νερό.

 Γι’ αυτό, κατά τη μεταφύτευση, χρησιμοποιούμε γλάστρα 1–2 νούμερα μεγαλύτερη από τη ρίζα. Έτσι:

• Το χώμα στεγνώνει γρήγορα στις περιοχές κοντά στη ρίζα.

• Η ρίζα αναπτύσσεται σωστά ψάχνοντας για υγρασία .

• Το φυτό μεγαλώνει ισορροπημένα ,δεν επαναπαύεται ( τεμπελιάζει ) ,ψάχνει .

  Έτσι όσο ισχυρότερο ριζικό σύστημα τόσο ποιοτικότερο φυτό .

 Η Εποχή του Χρόνου

Ορισμένα φυτά περνούν φάσεις αδράνειας (νάρκης) το καλοκαίρι ή τον χειμώνα, ανάλογα με το είδος. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου:

• Μειώνουμε δραστικά το πότισμα.

• Δεν χρησιμοποιούμε λιπάσματα.

Είναι σαν να προσπαθείς να ταΐσεις και να  δώσεις νερό  κάποιον ενώ αυτός  κοιμάται. Δεν θα το δεχτεί.

 Το Υλικό της Γλάστρας

Το υλικό της γλάστρας επηρεάζει το ρυθμό εξάτμισης της υγρασίας:

• Πήλινη γλάστρα: Απορροφά υγρασία από το χώμα και την εξατμίζει → χρειάζεται πιο συχνό πότισμα.

• Πλαστική γλάστρα: Κρατά την υγρασία για περισσότερο χρόνο → πότισμα πιο αραιά.

• Φύτευση στο έδαφος: Συμπεριφέρεται παρόμοια με πήλινη γλάστρα.

O προσανατολισμός του χώρου

Αν το φυτό μας είναι τοποθετημένο με "νοτικό" προσανατολισμό ΄τότε απαιτεί συχνότερο πότισμα απ ότι αν ήταν τοποθετημένο σε σημείο με βορινή κατεύθυνση .

Το υπόστρωμα που έχουμε χρησιμοποιήσει 

Η συχνότητα ποτίσματος εξαρτάται από το πόσο πορώδες είναι αυτό αλλά και κατά πόσο αυτά τα υλικά συγκρατούν υγρασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα .Δεν αναφέρομαι μόνο στα αδρανή αλλά και στα οργανικά υλικά .

O όγκος νερού και η συχνότητα που πρέπει  να μπαίνει στα παχύφυτα

Η ποσότητα του νερού που βάζουμε στα παχύφυτα μας είναι πολύ βασκικός παράγοντας 

Δε θα πρέπει για παράδειγμα να ποτίζουμε κάθε τόσο και από λίγο. Το σωστό είναι να αφήνουμε τα φυτά μας να στερούνται το νερό και να φτάνουν σχεδόν σε κατάσταση στρες. Κατόπιν να ποτίζουμε ξανά Πολύ πλούσια ώστε το νερό να φθάσει απ άκρη σ άκρη της γάστρας (πρέπει να επιμείνουμε ).

Και το λέω αυτό γιατί όταν κάνουμε καιρό να ποτίσουμε ,το χώμα "μαζεύει " και το νερό θα μας φεύγει από τα πλαϊνά.

Νομίζουμε εστί ότι έχουμε ποτίσει ,όμως επειδή τ νερό χάνεται από τα πλαϊνά ,τα φυτά μας είναι απότιστα  .

Πρέπει λοιπόν αυτά τα κενά που δημιουργούνται να γεμίζουν με χώμα ώστε το νερό να απορροφάται, διαφορετικά ,θα χαίνουμε τα φυτά μας από αφυδάτωση. 

Ποιά είναι η καλύτερη μέθοδος ποτίσματος των παχύφυτων ?

Κι όμως δεν ειναι αυτο που νομιζετε. Ότι δηλαδή η καλύτερη μέθοδος είναι να ποτίζουμε τα παχύφυτά μας απ ευθείας στη ρίζα . Όχι... 

Η καλύτερη μέθοδος είναι να τα ποτίζουμε εν ήδη βροχής και μάλιστα με μία κάποια ένταση .

Αυτό βοηθάει στο δροσισμό του φυτού , στον καθαρισμό των φύλλων από ξένες ύλες, στο άνοιγμα των πόρων του φύλλου κ.α.

Κανονικά μετά από αυτή την ενέργεια θα πρέπει να έχουμε ένα μικρό φυσητήρα χειροκίνητο ή μπαταρίας ,και να βγάζουμε τις σταγόνες που έμειναν στο κέντρο της ροζέτας για αποφυγή μυκητιάσεων ή εγκαυμάτων. Μπορείτε από το ίντερνετ να τους βρείτε ακόμα και με 10 ευρώ  .

Περιορισμό σ αυτή τη μέθοδο αποτελεί ή ποιότητα του νερού .

Αν δηλαδή περιέχει μεγάλη ποσότητα αλάτων κα άλλων στοιχείων που μπορούν να προκαλέσουν "λεκεδες" ή εγκαυματα στα φύλλα. 

Τελική Σκέψη

Όλα τα παραπάνω ισχύουν όχι μόνο για τα παχύφυτα, αλλά και για πολλά φυτά του κήπου ή της βεράντας σας. Με σωστή παρατήρηση και λίγη εξάσκηση, μπορείτε να εφαρμόσετε αυτές τις αρχές και να δείτε τα φυτά σας να ευδοκιμούν.

Ελπίζω να σας φάνηκαν χρήσιμα!

Μίμης Οικονόμου
Γεωπόνος – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών